پالايشگاه بي بيان

تاريخچه بنا: پالايشگاه بي بيان كه به اختصار LDU نيز خوانده مي شود در سال 1932 ميلادي تاسيس شد. پالايشگاه بي بيان تا تاريخ 20/9/1352 مورد بهره برداري قرار مي گرفت و از آن تاريخ به بعد به علت عدم احتياج به فرآورده هاي آن از سرويس خارج شد.
بعد از جنگ تحميلي و از كار افتادن پالايشگاه آبادان، علي رغم قدمت چندين ساله اين واحد و خارج از سرويس قرار گرفتن قسمت هاي زيادي از آن، امكان استفاده و بهره برداري مجدد از آن با انجام تعميرات لازم ممكن اعلام گرديد و با تلاش متخصصين و كارگران ايراني بار ديگر اين واحد پالايشي موره بهره برداري قرار گرفت.
در تاريخ 22/11/1361 كارخانه مزبور مجددا افتتاح گرديد و اولين محموله آن به جبهه هاي جنگ ارسال شد. محصولات اين پالايشگاه شامل گازوئيل نفت كوره، بنزين و نفت سفيد است. ظرفيت اين كارخانه بين 500 تا580 بشكه نفت خام در روز برآورده شده است.

گازوئيل و نفت كوره مورد مصرف محلي قرار مي گرفت ولي محصول بنزين به علت پايين بودن كيفيت و درجه مرغوبيت و همچنين نفت سفيد آن به سبب عدم وجود مخازن ذخيره كافي قابل استفاده نبوده و در چاه شماره 298 مسجدسليمان تزريق مي شد. اين پالايشگاه حدود 30 هزار ليتر گازوئيل و 25 هزار ليتر بنزين نامرغوب و 25 هزار ليتر نفت كوره توليد مي كرد. اين كارخانه مجددا از تاريخ 25/2/1371 تا كنون به علت اشكال در سيستم فرآورش تعطيل شده است.

مشخصات بنا و زمين: اين پالايشگاه داراي 6 هكتار مساحت مي­ باشد و داراي ساختمان هاي اداري و صنعتي است.

نوع بهره برداري: اين بنا به عنوان اولين پالايشگاه نفت مقرر است به عنوان موزه مورد بهره برداري و استفاده عموم قرار گيرد.

اشياي موجود: كارخانه گوگردسازي شماره يك و دو.

تاريخچه: در مسجد سليمان دو كارخانه گوگردسازي وجود دارد كه در گذشته به وسيله آن گازهاي همراه نفت تصفيه و قابل استفاده براي خانه ها، كارخانه ها و بيمارستان ها گرديده است. همچنين به وسيله آن گوگرد مورد نياز براي عمليات پالايشگاه نيز تهيه شده است.
اين كارخانه كه در سال 1938 ميلادي توسط مهندسان آلماني بنا شد و كليه وسايل آن از آلمان خريداري و از سال 1939 بهره برداري از آن آغاز گرديد. محصول روزانه در آن هنگام 3 تن گوگرد بوده است.
گوگرد مورد نياز براي پالايشگاه آبادان و كرمانشاه نيز در اين كارخانه تهيه مي­ شد.
اين تاسيسات اولين كارخانجات گوگرد در خاورميانه است.
به طور متوسط روزانه مقدار 25 تن گوگرد توليدي از اين دو كارخانه به پالايشگاه آبادان و كرمانشاه ارسال شد. مصرف اصلي گوگرد در پالايشگاه، توليد اسيدهاي گوگردي براي شستشوي دستگاه هاي بعضي از انواع فرآورده هاي نفتي است.

كارخانه شماره دو گوگردسازي: اين كارخانه از آمريكا خريداري شده و ساختمان و نصب دستگه هاي آن در سال 1942 ميلادي توسط مهندسان انگليسي آغاز و در سال 1944 ميلادي بهره برداري از آن شروع شد.
ظرفيت اين كارخانه در ابتداي كار روزانه 20 تن گوگرد بوده است ولي بعدا به 25 تن افزايش يافته و به طور متوسط روزانه 22 تن گوگرد توليد مي كرد و پس مدتي نوعي گوگرد براي صادرات تهيه مي كرد.
گوگرد توليد شده در ناحيه بي بيان، ابتدا به وسيله نقاله هاي هوايي به ايستگاه راه آهن شركت نفت واقع در نزديكي كارخانه برق تمبي حمل و از آنجا به وسيله قطار به درخزينه انتقال داده مي شد، سپس با كشتي هاي كوچك به آبادان و ساير نقاط حمل مي شد.
كارخانه گوگرد سازي مسجد سليمان در سال 1353 با راه افتادن و بهره برداري از كارخانه گوگرد مجتمع پتروشيمي بندر امام خميني تعطيل شد.

دسترسي به موزه: شهر مسجد سليمان- 4 كيلومتري بيرون از شهر مسجدسليمان- محل بي بيان

تاسيسات جنبي و قابل توسعه: احداث موزه اصلي مسجد سليمان در سايت پالايشگاه بي بيان با مساحت 3250 متر مربع كه براي نگهداري اشيا و اسناد در نظر گرفته شده است.
در اين موزه براي نمايش اشيا از دو فضاي بسته و باز استفاده خواهد شد. اشياي كوچك و ريز در فضاي مخزن اصلي موزه و اشياي سنگين به دليل مشكل حمل آن، در فضاي باز محوطه و طبقه همكف نگهداري خواهند شد.

محدوده موضوع نفت مسجد سليمان: در اين بخش از موزه مفاهيم زير قابل ارائه خواهد بود: تاريخ ساخت اين پالايشگاه، ضرورت احداث پالايشگاه نفت مسجدسليمان و كاربرد آن، فرآيند پالايش نفت
پالايشگاه نفت مسجد سليمان در دوران دفاع مقدس، معرفي اشخاص و شخصيت هاي مرتبط به اين مكان.

كارخانه گوگردسازي: پيشينه گوگردسازي در ايران و جهان، تاريخ ساخت كارخانه گوگردسازي در مسجد سليمان، رابطه كارخانه گوگرد سازي مسجدسليمان.

منبع:مرکز اسناد صنعت نفت